ÇOCUĞUNUZ YALAN SÖYLERKEN BAŞKA BİRŞEY İFADE EDİYOR OLABİLİR!

ÇOCUĞUNUZ YALAN SÖYLERKEN BAŞKA BİRŞEY İFADE EDİYOR OLABİLİR! Birçoğumuz zorda kaldığımızda, kaygı ve korku duyduğumuzda ya da bir sıkıntıdan kurtulmak için her ne kadar yanlış da olsa ufak tefek yalanlara başvurarak kendimizi koruma yoluna gidip savunma mekanizmamıza başvurabiliriz fakat çocuğumuzda böyle bir durumla karşılaştığımızda haklı olarak aileleri büyük bir endişe kaplar ve nasıl davranmaları gerektiğini bilemezler. Böyle durumlarda öncelikli olarak çocuğun söylediği yalanın onun için ne anlam ifade ettiği ve bunu neden yaptığı büyük önem arz eder. Çocukların yalan söylemesinin farklı yaşlarda farklı anlamları ve nedenleri vardır. Çocuğun yalanı hangi durumlarda, kimlere söylediği dikkat edilmesi gereken bir husustur. Gerçeği, kendi dünyasındaki hayalden ayıramama, soyut kavramları algılayamama gibi nedenlerle doğru olmayan şeyleri söyleme genellikle 3-7 yaş arasındaki çocuklarda oyun esnasında görülür. Bu noktada çocuğun hayal ürünü söz konusuysa bunu “yalan” olarak adlandırmamakta ve çocuğa uygun cümlelerle doğru olanı anlatmakta fayda vardır, çünkü çocukların gelişim süreci içinde gerçeklik duygusunun oturması biraz zaman alır. Aileler bu durumu bir uyum davranış bozukluğu ile karıştırmamalıdır. Çocuklar soyut kavramları algılamaya başlamayla birlikte 7 yaş civarında muhakeme etmeye, 11 yaş civarında ise doğru ile yanlışı bir yetişkin gibi ayırt etmeye başlamaktadır. 7 yaştan sonra özellikle 11 yaş sonrası yalanların hangi konularda söylendiğine dikkat etmek gerekir. Bu durumda genellikle nedenleri; ebeveynin vereceği tepkiden kaçınmak, baskı, cezadan kaçmak, aile içinde veya çevrede çok sık yalan söyleniyor olması, erken çocukluk döneminde aşırı ödüllendirme, olmasını istedikleri şeylerin olmaması, çevrenin ilgisini ve hayranlığını toplamak ya da bunları paylaşamamak gibi durumlar olmaktadır. Yalan söyleme davranışını iyileştirmek, önlemekten daha zordur. O nedenle davranışın başlamaması için önlem alınması daha doğru olacaktır. Peki ailelere bu durumda ne düşer? ●Çocuğu yalana itecek durumlara meydan verilmemelidir ●Çocuğa doğru model olunmalıdır ●Ebeveynler söyledikleri ile davranışları arasında tutarlı olmalıdır ●Ebeveynler çocuklarını iyi tanımalı ve yapabileceklerinin üzerinde davranışlar beklememelidir ●Çocuk kardeşi ya da çevresindeki insanlarla kıyaslanmamalıdır ●Çocuğa aşırı baskıcı ve otoriter tutumla yaklaşılmamalıdır ●Çocuğu dinleyebilmeli ve çözüm yollarının kendisinin bulmasına yardımcı olunmalıdır ●Çocuk yalana başvurmadığında, dürüst davrandığında onun bu davranışı ailesi tarafından farkedilmeli ve bu davranış pekiştirilmelidir Problem fark edildiğinde ise yine ebeveyn yaklaşımı çok önemlidir. Yalan ortaya çıktığı anda aşırı ve yanlış tepki vermek, cezalandırmak, sözel veya fiziksel şiddet çözüm değildir. Çocuğa doğruyu söylememesinin olumsuz yönleri anlatılıp, bu davranışın kabul görmeyeceği, doğruyu söylemenin ne kadar önemli olduğunu bilmediği için böyle bir davranışta bulunmuş olabileceği, bundan sonra dikkatli olacağı konusunda kendisine güvendiğimiz izah edilmelidir. Çocukla karşılıklı diyalog halinde, kişiliği üzerinden değil yapmış olduğu davranışı üzerinden iletişim kurulmalıdır, çünkü bu bir davranış problemidir. Bunu yaparken de aynı zamanda objektif olmanın, empati kurmanın, kendimizi değerlendirmemizin, çocukla sık aralıklarla iletişim kurmamızın da önemi yadsınamaz